USB TOYOTA AVENSIS 2018 Instrukcja obsługi (in Polish)

SPIS TREÂCI4
5-1. Podstawowe informacje
Wersje systemu audio..........318
Przyciski sterujàce systemem
audio w kierownicy ............321
Gniazdo AUX/Gniazdo USB ..322
5-2. U˝ywanie systemu audio
Optymalne wykorzystanie
mo˝liwoÊci systemu audio ...323
5-3. U˝ywanie odbiornika
radiowego
Obs∏uga odbiornika
radiowego ..........................325
5-4. Odtwarzanie p∏yt audio CD
oraz p∏yt z plikami MP3
i WMA
Obs∏uga odtwarzacza
p∏yt CD ...............................331
5-5. U˝ywanie zewn´trznych
urzàdzeƒ
Odtwarzanie dêwi´ku
z odtwarzacza iPod............342
Odtwarzanie dêwi´ku
z pami´ci USB ...................351
Pod∏àczanie zewn´trznych
urzàdzeƒ do gniazda AUX...359
5-6.U˝ywanie urzàdzeƒ Bluetooth
®
System audio/zdalna obs∏uga
telefonu komórkowego
Bluetooth
®..........................360
U˝ywanie przycisków
sterujàcych systemem audio
w kierownicy ......................366
Rejestracja urzàdzenia
Bluetooth
®..........................3675-7. Menu „SETUP”
Obs∏uga menu „SETUP”
(menu „Bluetooth*”) ...........368
Obs∏uga menu „SETUP”
(menu „TEL”)......................371
5-8. System audio z funkcjà
Bluetooth
®
Odtwarzanie dêwi´ku
z przenoÊnego urzàdzenia
Bluetooth
®..........................374
5-9. Zdalna obs∏uga telefonu
komórkowego Bluetooth
®
Obs∏uga po∏àczeƒ
wychodzàcych ...................378
Obs∏uga po∏àczeƒ
przychodzàcych .................380
Rozmawianie przez telefon ..381
5-10.Bluetooth®
Bluetooth®............................383
6-1. U˝ywanie klimatyzacji oraz
usuwanie zaparowania szyb
R´cznie sterowany uk∏ad
klimatyzacji ........................392
Automatycznie sterowany
uk∏ad klimatyzacji...............398
Nagrzewnica spalinowa .......405
Podgrzewanie foteli ..............407
6-2. U˝ywanie oÊwietlenia
pomocniczego
Wykaz lampek oÊwietlenia
pomocniczego....................409
• G∏ówny wy∏àcznik lampek
oÊwietlenia osobistego,
oÊwietlenia wn´trza .........410
• Lampki oÊwietlenia osobistego,
oÊwietlenia wn´trza .........410
• Lampki oÊwietlenia
osobistego .......................410
5System audio
6Elementy wyposa˝enia
wn´trza
*: Bluetooth jest zarejestrowanym znakiem towarowym firmy Bluetooth SIG. Inc.
31 AVENSIS OM20C79E 2/10/17 11:30 Page 4 (Black plate)

317
5-1. Podstawowe informacje
Wersje systemu audio..........318
Przyciski sterujàce systemem
audio w kierownicy ............321
Gniazdo AUX/Gniazdo USB ..322
5-2. U˝ywanie systemu audio
Optymalne wykorzystanie
mo˝liwoÊci systemu audio ..323
5-3. U˝ywanie odbiornika
radiowego
Obs∏uga odbiornika
radiowego ..........................325
5-4. Odtwarzanie p∏yt audio CD
oraz p∏yt z plikami MP3
i WMA
Obs∏uga odtwarzacza
p∏yt CD ...............................331
5-5. U˝ywanie zewn´trznych
urzàdzeƒ
Odtwarzanie dêwi´ku
z odtwarzacza iPod............342
Odtwarzanie dêwi´ku
z pami´ci USB ...................351
Pod∏àczanie zewn´trznych
urzàdzeƒ do gniazda AUX ..3595-6.U˝ywanie urzàdzeƒ Bluetooth®
System audio/zdalna obs∏uga
telefonu komórkowego
Bluetooth
®..........................360
U˝ywanie przycisków
sterujàcych systemem audio
w kierownicy ......................366
Rejestracja urzàdzenia
Bluetooth
®..........................367
5-7. Menu „SETUP”
Obs∏uga menu „SETUP”
(menu „Bluetooth*”) ...........368
Obs∏uga menu „SETUP”
(menu „TEL”)......................371
5-8. System audio z funkcjà
Bluetooth
®
Odtwarzanie dêwi´ku
z przenoÊnego urzàdzenia
Bluetooth
®..........................374
5-9. Zdalna obs∏uga telefonu
komórkowego Bluetooth
®
Obs∏uga po∏àczeƒ
wychodzàcych ...................378
Obs∏uga po∏àczeƒ
przychodzàcych .................380
Rozmawianie przez telefon ..381
5-10.Bluetooth®
Bluetooth®............................383
5System audio
*: Bluetooth jest zarejestrowanym znakiem towarowym firmy Bluetooth SIG. Inc.
31 AVENSIS OM20C79E 2/10/17 11:31 Page 317 (Black plate)

Regulacja g∏oÊnoÊci:
• NaciÊni´cie: Zwi´kszanie
lub zmniejszanie g∏oÊnoÊci
• Przytrzymanie wciÊni´tego:
P∏ynne zwi´kszanie lub
zmniejszanie g∏oÊnoÊci
Przycisk „MODE”:
• NaciÊni´cie: W∏àczanie zasi-
lania, wybór êród∏a dêwi´ku
• Przytrzymanie wciÊni´tego: Wyciszenie dêwi´ku lub zatrzymanie
obecnej czynnoÊci. Ponowne naciÊni´cie przycisku przerywa
wyciszenie dêwi´ku lub zatrzymanie.
Odbiornik radiowy:
• NaciÊni´cie: Wybór stacji radiowej
• Przytrzymanie wciÊni´tego: Rozpocz´cie wyszukiwania stacji
radiowej
Odtwarzanie p∏yt CD, MP3/WMA, z odtwarzacza Bluetooth
®, iPod
lub z pami´ci USB:
• NaciÊni´cie: Wybór Êcie˝ki, pliku lub utworu
• Przytrzymanie wciÊni´tego: Wybór katalogu lub albumu (dotyczy
p∏yt z plikami MP3/WMA, odtwarzacza Bluetooth
®, iPod oraz pa-
mi´ci USB)
5-1. Podstawowe informacje321
5
System audio
Przyciski sterujàce systemem audio w kierownicy
Niektóre funkcje systemu audio mogà byç kontrolowane za po-
mocà przycisków sterujàcych w kierownicy.
Obs∏uga systemu audio mo˝e jednak ró˝niç si´ w zale˝noÊci od
zainstalowanego typu systemu audio lub systemu nawigacji.
Szczegó∏owe informacje znajdujà si´ w instrukcjach obs∏ugi tych
systemów.
Obs∏uga systemu audio przy pomocy przycisków sterujàcych
w kierownicy
W celu unikni´cia ryzyka wypadku
Nale˝y zachowaç ostro˝noÊç podczas korzystania z przycisków w kierownicy
sterujàcych pracà systemu audio.
31 AVENSIS OM20C79E 2/10/17 11:31 Page 321 (Black plate)

iPod
Otworzyç pokryw´ gniazda,
a nast´pnie pod∏àczyç odtwa-
rzacz iPod za pomocà dostar-
czonego wraz z nim przewodu.
W∏àczyç zasilanie odtwarzacza
iPod, je˝eli nie zosta∏o jeszcze
w∏àczone.
Pami´ç USB
Otworzyç pokryw´ gniazda, a nast´pnie pod∏àczyç pami´ç USB.
W∏àczyç zasilanie pami´ci USB, je˝eli nie nie zosta∏o jeszcze w∏àczone.
PrzenoÊny odtwarzacz audio
Otworzyç pokryw´ gniazda, a nast´pnie pod∏àczyç przenoÊny odtwa-
rzacz audio.
W∏àczyç zasilanie przenoÊnego odtwarzacza audio, je˝eli nie zosta∏o
jeszcze w∏àczone.
3225-1. Podstawowe informacje
Gniazdo AUX/Gniazdo USB✻
Nale˝y pod∏àczyç odtwarzacz iPod, pami´ç USB lub przenoÊny
odtwarzacz audio do gniazda AUX/USB, tak jak pokazano to po-
ni˝ej. Nacisnàç przycisk „MODE”, aby wybraç opcj´ „iPod”,
„USB” lub „AUX”.
✻: W niektórych wersjach
Pod∏àczanie urzàdzeƒ zewn´trznych do gniazda AUX/USB
Podczas jazdy
Podczas jazdy nie pod∏àczaç urzàdzenia ani nie operowaç jego prze∏àczni-
kami.
31 AVENSIS OM20C79E 2/10/17 11:31 Page 322 (Black plate)

S. 322
ó Typ A
5-5. U˝ywanie zewn´trznych urzàdzeƒ351
5
System audio
Odtwarzanie dêwi´ku z pami´ci USB✻
Pod∏àczenie pami´ci USB umo˝liwia s∏uchanie zapisanej na niej
muzyki przez g∏oÊniki samochodowe. Nacisnàç przycisk „MODE”,
a˝ zostanie wyÊwietlona opcja „USB”.
✻: W niektórych wersjach
Pod∏àczenie pami´ci USB
Panel sterowania
Pokr´t∏o strojenia/przewijania:
Wybór pliku lub wyÊwietlanie
informacji tekstowych
Wybór katalogu
Przycisk powrotu
Przypadkowa kolejnoÊç odtwa-
rzaniaPowtarzanie odtwarzania
Odtwarzanie
WyÊwietlanie listy katalogów
Wybór pliku, przyspieszone
odtwarzanie lub cofanie
Regulacja g∏oÊnoÊci lub wy∏à-
czanie systemu audio
31 AVENSIS OM20C79E 2/10/17 11:31 Page 351 (Black plate)

Dzia∏anie pami´ci USB
W zale˝noÊci od modelu pami´ci USB niektóre jej funkcje mogà byç niedo-
st´pne po pod∏àczeniu do systemu audio. Je˝eli pami´ç nie dzia∏a lub jej
funkcje sà niedost´pne z powodu usterki (w przeciwieƒstwie do specyfika-
cji pami´ci), od∏àczenie i powtórne pod∏àczenie pami´ci USB do systemu
audio mo˝e rozwiàzaç problem.
Je˝eli po od∏àczeniu i ponownym pod∏àczeniu pami´ç USB nadal nie dzia∏a,
konieczne jest jej sformatowanie.
WyÊwietlacz
S. 337
Komunikaty o b∏´dach
Je˝eli zostanie wyÊwietlony komunikat o b∏´dzie, nale˝y zapoznaç si´ z po-
ni˝szà tabelà i podjàç odpowiednie dzia∏ania. Je˝eli problem nie zostanie roz-
wiàzany, nale˝y skontaktowaç si´ z autoryzowanà stacjà obs∏ugi Toyoty lub
innym specjalistycznym warsztatem.
Pami´ç USB
Obs∏ugiwane pami´ci
Urzàdzenia z pami´cià wewn´trznà umo˝liwiajàce odtwarzanie plików MP3
lub WMA.
Obs∏ugiwane formaty
Urzàdzenie obs∏uguje wyszczególnione poni˝ej formaty zapisu:
• Formaty komunikacji USB: USB 2.0 FS (12 Mb/s)
• Formaty plików: FAT 16/32 (Windows)
• Klasa zgodnoÊci: dla pami´ci masowej
Pliki MP3 i WMA zapisane w sposób niezgodny z powy˝szymi zastrze˝enia-
mi mogà nie byç prawid∏owo odtwarzane, jak równie˝ ich nazwy oraz nazwy
katalogów mogà nie byç prawid∏owo wyÊwietlane.
Cechy wynikajàce ze standardów oraz ograniczenia:
• Maksymalne zagnie˝d˝enie katalogów: 8 poziomów
• Maksymalna liczba katalogów zapisanych w urzàdzeniu: 999 (∏àcznie
z g∏ównym)
• Maksymalna liczba plików zapisanych w urzàdzeniu: 9 999
• Maksymalna liczba plików w katalogu: 255
3565-5. U˝ywanie zewn´trznych urzàdzeƒ
Komunikat Przyczyna/Sposób post´powania
„USB error”Sygnalizuje usterk´ dotyczàcà pami´ci USB lub
jej pod∏àczenia.
„NO MUSIC”Sygnalizuje brak plików MP3/WMA zapisanych
w pami´ci USB.
31 AVENSIS OM20C79E 2/10/17 11:31 Page 356 (Black plate)

Odtwarzanie plików MP3 i WMA
• Po pod∏àczeniu urzàdzenia z zapisem dêwi´ku w formacie MP3 lub WMA
w pierwszej kolejnoÊci nast´puje weryfikacja wszystkich znajdujàcych si´
w nim plików. Po zakoƒczeniu weryfikacji rozpoczyna si´ odtwarzanie
pierwszego pliku MP3 lub WMA. W celu skrócenia czasu weryfikacji do
minimum zalecane jest, aby nie zapisywaç na urzàdzeniu ˝adnych innych
plików poza MP3 i WMA ani nie tworzyç zb´dnych katalogów.
• Po pod∏àczeniu pami´ci USB i prze∏àczeniu na jej obs∏ug´ rozpoczyna si´
odtwarzanie pierwszego pliku w pierwszym katalogu.
W przypadku od∏àczenia pami´ci, a nast´pnie pod∏àczenia jej na nowo
(gdy jej zawar toÊç pozosta∏a bez zmian), wznawiane jest odtwarzanie od
miejsca, w którym zosta∏o ostatnio przerwane.
Rozszerzenie w nazwach plików
Je˝eli w nazwie pliku innego ni˝ MP3 lub WMA wystàpi rozszerzenie .mp3
lub .wma, plik ten zostanie pomini´ty (nie b´dzie odtwarzany).
Odtwarzanie
• W celu zachowania sta∏ej jakoÊci odtwarzanego dêwi´ku zapisanego
w formacie MP3 zalecane jest ustawienie sta∏ej przep∏ywnoÊci transmisji
co najmniej 128 kb/s oraz cz´stotliwoÊci próbkowania 44,1 kHz.
• Na rynku dost´pny jest szeroki wybór bezp∏atnego oprogramowania do
kompresji MP3 i WMA. W zale˝noÊci od sposobu kodowania i formatu za-
pisu, przy odtwarzaniu otrzymywanych w ten sposób plików, mogà wystà-
piç zak∏ócenia bàdê obni˝enie jakoÊci dêwi´ku. W niektórych przypadkach
odtwarzanie mo˝e nie byç w ogóle mo˝liwe.
• Microsoft, Windows oraz Windows Media sà zarejestrowanymi przez firm´
Microsoft Corporation w USA i innych krajach nazwami handlowymi.
3585-5. U˝ywanie zewn´trznych urzàdzeƒ
Podczas jazdy
Podczas jazdy nie pod∏àczaç pami´ci USB ani nie operowaç jej prze∏àczni-
kami.
Nieprzestrzeganie tego mo˝e doprowadziç do wypadku, w wyniku którego
mo˝e dojÊç do Êmierci lub powa˝nych obra˝eƒ cia∏a.
W celu unikni´cia ryzyka uszkodzenia pami´ci USB lub jej gniazda
przy∏àczeniowego
Nie pozostawiaç pami´ci USB w samochodzie. Wn´trze kabiny mo˝e ulec
znacznemu rozgrzaniu.
Nie nara˝aç pod∏àczonej pami´ci USB na obcià˝enia.
Nie wk∏adaç niczego w otwór gniazda przy∏àczeniowego.
31 AVENSIS OM20C79E 2/10/17 11:31 Page 358 (Black plate)

Alfabetyczny wykaz hase∏646
Elektroniczna blokada rozruchu
silnika ..............................................78
Elektroniczny kluczyk
Funkcja oszcz´dzania energii
elektrycznej ...............................152
Gdy elektroniczny kluczyk
nie dzia∏a prawid∏owo................592
Wymiana baterii ..........................493
Elektryczne sterowanie szyb
Dzia∏anie .....................................182
Funkcja bezpieczeƒstwa podczas
zamykania szyby.......................183
Przycisk blokady szyb .................182
Elektryczne wspomaganie uk∏adu
kierowniczego (EPS)
Funkcja........................................306
Komunikat ostrzegawczy.............541
Lampka ostrzegawcza ................531
EPS (elektryczne wspomaganie
uk∏adu kierowniczego)
Funkcja........................................306
Komunikat ostrzegawczy.............541
Lampka ostrzegawcza ................531
Filtr paliwa ......................................467
Filtr powietrza doprowadzanego
do kabiny ......................................491
Fotele
Czyszczenie ................................440
Fotelik dzieci´cy, zamocowanie ....55
Pami´ç ustawieƒ fotela ...............170
Pami´ç ustawieƒ fotela kierowcy...170
Podgrzewanie foteli .....................407
Prawid∏owa pozycja na fotelu ........32
Regulacja ....................................166
Sk∏adanie oparç tylnych foteli .....168
Ârodki ostro˝noÊci podczas
regulacji foteli ............................167
Zag∏ówki ......................................172Foteliki dzieci´ce ..............................55
Mocowanie fotelików
dzieci´cych przy u˝yciu
gniazda zaczepowego ................76
Mocowanie fotelików dzieci´cych
za pomocà samochodowego
pasa bezpieczeƒstwa..................64
Mocowanie fotelików dzieci´cych
za pomocà sztywnych zaczepów
ISOFIX ........................................69
Mocowanie górnego pasa
mocujàcego do gniazda
zaczepowego ..............................76
Sposoby mocowania fotelików
dzieci´cych .................................59
Funkcja „Follow Me Home”...........237
Funkcja bezpieczeƒstwa
Elektryczne sterowanie szyb.......183
Zas∏ona dachu panoramicznego ...431
Funkcje podlegajàce zmianie
ustawieƒ ........................................629
Gniazdo AUX* .................................322
Gniazdo elektryczne ......................428
Gniazdo USB* .................................322
Górna os∏ona silnika......................455
Górne Êwiat∏o hamowania
Wymiana .....................................515
Górny pas mocujàcy........................76
E
F
G
31 AVENSIS OM20C79E 2/10/17 11:32 Page 646 (Black plate)

Alfabetyczny wykaz hase∏650
Opony ..............................................468
CiÊnienie .....................................486
Gdy zostanie przebita
opona ................................554, 570
Ko∏o zapasowe............571, 572, 623
Lampka ostrzegawcza ................533
¸aƒcuchy przeciwpoÊlizgowe ......313
Opony zimowe ............................312
Przek∏adanie kó∏ (Rotacja) ..........468
Rozmiar opony ............................623
Sprawdzanie stanu bie˝nika .......468
Uk∏ad monitorowania ciÊnienia
w ogumieniu..............................470
Zmiana ko∏a.................................570
Os∏ony przeciws∏oneczne .............427
OÊwietlenie baga˝nika
Moc ˝arówki ................................625
OÊwietlenie baga˝nika ................140
OÊwietlenie lusterka osobistego
Lampki.........................................427
Moc ˝arówki ................................625
OÊwietlenie schowka w desce
rozdzielczej ...................................413
OÊwietlenie tablicy rejestracyjnej
Moc ˝arówki ................................625
Prze∏àcznik Êwiate∏ g∏ównych ......233
Wymiana ˝arówki ........................512
OÊwietlenie wn´trza .......................409
Moc ˝arówki ................................625
Wy∏àcznik ....................................410
Otwieranie
Drzwi baga˝nika..........................143
Pokrywy baga˝nika .....................139
Pokrywy silnika............................450
Pokrywy wlewu paliwa ................248Paliwo
Filtr paliwa ...................................467
Informacje dotyczàce paliwa .......626
Informacje przydatne na stacji
paliwowej ..................................660
Lampka ostrzegawcza ................532
PojemnoÊç zbiornika paliwa ........611
Typ ..............................................611
Uk∏ad samoczynnego odcinania
dop∏ywu paliwa..........................529
Uzupe∏nianie paliwa ....................248
Wskaênik poziomu paliwa ...........105
Pami´ç USB*...................................351
Pami´ç ustawieƒ fotela..................170
Pami´ç ustawieƒ kierowcy ............170
Pami´ç ustawieƒ kierowcy ..........170
Wywo∏ywanie zapami´tanego
ustawienia .................................171
Pasek do mocowania apteczki .....418
Pasy bezpieczeƒstwa .......................34
Bezw∏adnoÊciowa blokada
wysuwu (ELR).............................36
Czyszczenie i konserwacja pasów
bezpieczeƒstwa ........................441
Lampka i sygnalizacja akustyczna
przypominajàce o zapi´ciu pasa
bezpieczeƒstwa ........................532
Lampka ostrzegawcza uk∏adu
poduszek powietrznych.............530
Napinacze pasów
bezpieczeƒstwa ..........................35
Prawid∏owe korzystanie
z pasów bezpieczeƒstwa ............34
Regulacja pasów
bezpieczeƒstwa ..........................35
U˝ywanie pasów bezpieczeƒstwa
przez dzieci .................................36
U˝ywanie pasów bezpieczeƒstwa
przez kobiety ci´˝arne ................37
Zamocowanie fotelika
dzieci´cego .................................64
PCS (uk∏ad wczesnego reagowania
w razie ryzyka zderzenia)
Funkcja........................................259
Komunikat ostrzegawczy.............539
Lampka ostrzegawcza ................531P
31 AVENSIS OM20C79E 2/10/17 11:32 Page 650 (Black plate)

Alfabetyczny wykaz hase∏653
Radio* ..............................................325
R´cznie sterowany uk∏ad
klimatyzacji ...................................392
RSA (uk∏ad rozpoznawania
znaków drogowych) .....................284
Schowek na monety.......................417
Schowek w desce rozdzielczej .....413
Schowek w górnej konsoli ............414
Schowek w Êrodkowej konsoli......414
Silnik
Czas pracy na biegu ja∏owym .....189
Gdy samochód wymaga
zatrzymania w sytuacji
awaryjnej...................................519
Gdy wystàpià trudnoÊci
z uruchomieniem silnika ...........586
Komora silnikowa ........................453
Numer identyfikacyjny .................608
Pokrywa silnika ...........................450
Pozycja „ACC” .............................210
Przed wy∏àczeniem silnika
(wersje z silnikiem o zap∏onie
samoczynnym) ..........................189
Przegrzanie silnika ......................600
Przycisk rozruchu
(Wy∏àcznik zap∏onu)..........209, 212
Tryb ACCESSORY ......................215
Uruchamianie silnika...........209, 212
Wy∏àcznik zap∏onu
(Przycisk rozruchu) ...........209, 212
Skraplacz ........................................463
Skrzynia biegów
Gdy nie mo˝na przestawiç dêwigni
skrzyni biegów z po∏o˝enia P ...224
Mechaniczna skrzynia biegów ....226
Przek∏adnia bezstopniowa ..........219
Prze∏àcznik wyboru trybu jazdy.....220
Prze∏àczniki dêwigniowe .....221, 222
Wybór trybu jazdy .......................220Spryskiwacze
Prze∏àcznik ..........................243, 247
Przygotowanie do sezonu
zimowego ..................................312
Sprawdzanie ...............................466
Sprz´g∏o ..........................................622
Komunikat ostrzegawczy.............540
Stela˝ baga˝nika dachowego........198
Sygnalizacja hamowania
awaryjnego ...................................307
Sygna∏ dêwi´kowy ..........................174
Sygna∏ ostrzegawczy
Blokady redukcji biegu ................223
Elektrycznego wspomagania
w uk∏adzie kierowniczym ..........531
Hamulca postojowego .................532
Niezamkni´tej pokrywy
baga˝nika..................................541
Niezamkni´tych drzwi .................541
Niezamkni´tych drzwi baga˝nika ...541
Niezapi´tych pasów
bezpieczeƒstwa ........................532
Niezapi´tych pasów bezpieczeƒstwa
pasa˝erów na tylnych fotelach ...532
Pozostawionego kluczyka ...........211
System audio
(wersje z systemem nawigacji/
systemem multimedialnym)*
System audio* ................................318
Antena .........................................330
Gniazdo AUX ..............................359
iPod .............................................342
Odtwarzacz CD ...........................331
Odtwarzanie p∏yt z plikami
MP3/WMA .................................331
Optymalne wykorzystanie
mo˝liwoÊci systemu audio ........323
Pami´ç USB ................................351
Pod∏àczanie przenoÊnych
odtwarzaczy audio ....................322
PrzenoÊny odtwarzacz
Bluetooth
®.................................374
Przyciski sterujàce systemem
audio w kierownicy....................321
Radio ...........................................325
WejÊcie audio ..............................359
R
S
*: Wersje z systemem nawigacji lub systemem multimedialnym,
patrz „Instrukcja obs∏ugi systemu nawigacji/systemu multimedialnego”.
31 AVENSIS OM20C79E 2/10/17 11:32 Page 653 (Black plate)