olej FIAT FIORINO 2019 Instrukcja obsługi (in Polish)
[x] Cancel search | Manufacturer: FIAT, Model Year: 2019, Model line: FIORINO, Model: FIAT FIORINO 2019Pages: 240, PDF Size: 6.43 MB
Page 4 of 240

KONIECZNIE PRZECZYTAĆ
TANKOWANIE PALIWA
Silniki benzynowe: należy tankować samochód wyłącznie benzyną bezołowiową o liczbie oktanowej (LO) nie niższej od 95, zgodną z
normą europejską EN228.
Silniki Diesel: do samochodu należy tankować wyłącznie olej napędowy odpowiadający specyfikacji europejskiej EN590. Użycie innych
produktów lub mieszanek może nieodwracalnie uszkodzić silnik z konsekwencją utraty gwarancji w związku ze spowodowanymi szkodami.
Tankowanie metanu: należy tankować samochód wyłącznie metanem do napędów samochodowych. Użycie innych produktów lub
mieszanek może nieodwracalnie uszkodzić silnik z konsekwencją utraty gwarancji w związku ze spowodowanymi szkodami.
W celu uzyskania szczegółowych informacji o stosowaniu prawidłowego paliwa należy zapoznać się z treścią sekcji „Tankowanie
samochodu” w rozdziale „Uruchamianie i jazda”.
URUCHAMIANIE SILNIKA
Wersje z manualną skrzynią biegów (silniki benzynowe): należy upewnić się, czy hamulec ręczny jest włączony; ustawić dźwignię
zmiany biegów na luzie, wcisnąć do oporu pedał sprzęgła, bez naciskania pedału przyspieszenia, a następnie przekręcić kluczyk w
wyłączniku zapłonu w położenie AVV i zwolnić natychmiast po uruchomieniu silnika.
Wersje z manualną skrzynią biegów (silniki Diesla): przekręcić kluczyk w wyłączniku zapłonu w położenie MAR i poczekać do
zgaśnięcia lampki sygnalizacyjnej
; przekręcić kluczyk w wyłączniku zapłonu w położenie AVV i zwolnić go natychmiast po uruchomieniu
silnika.
Wersje wyposażone w skrzynię biegów Comfort-matic: upewnić się, że hamulec postojowy jest włączony i że dźwignia zmiany biegów
jest w położeniu P (Parking) lub N (Luz). Następnie wcisnąć pedał hamulca, przekręcić kluczyk w wyłączniku zapłonu w położenie AVV i
zwolnić go, gdy tylko silnik zostanie uruchomiony.
PARKOWANIE NA MATERIAŁACH ŁATWOPALNYCH
W trakcie normalnego działania katalizator osiąga wysokie temperatury. Dlatego nie należy parkować samochodu na suchej trawie, liściach,
igłach sosen lub na innych materiałach łatwopalnych: niebezpieczeństwo pożaru.
OCHRONA ŚRODOWISKA
Samochód wyposażony jest w system umożliwiający stałą diagnostykę komponentów wpływających na emisje celem zapewnienia jak
najlepszego poszanowania środowiska.
AKCESORYJNE URZĄDZENIA ELEKTRYCZNE
Jeżeli po zakupie samochodu zamierza się zainstalować akcesoria dodatkowe wymagające zasilania elektrycznego (co może spowodować
stopniowe rozładowanie akumulatora), należy zwrócić się do ASO marki Fiat, która oszacuje całkowity pobór prądu i zweryfikuje, czy
instalacja w samochodzie jest w stanie wytrzymać wymagane obciążenie elektryczne.
PRZEGLĄDY OKRESOWE
Właściwie przeprowadzana obsługa w wymaganych terminach zapewnia niezmienność odpowiednich osiągów samochodu i parametrów
bezpieczeństwa, ochronę środowiska oraz niskie koszty eksploatacji.
Page 6 of 240

KORZYSTANIE Z INSTRUKCJI
WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE POSTĘPOWANIA
Za każdym razem, kiedy podawane są wskazówki dotyczące strony samochodu (lewa/prawa lub przód/tył), należy postrzegać
je jako odnoszące się do osoby siedzącej na miejscu kierowcy. Przypadki szczególne stanowiące odstępstwo od tej wskazówki
będą odpowiednio zaznaczane w tekście.
Rysunki widniejące obok tekstów Instrukcji pełnią funkcję orientacyjną: może to oznaczać, że pewne szczegóły przedstawione
na danym obrazku nie odpowiadają temu, co znajdą Państwo w swoim samochodzie. Ponadto Instrukcję tę przygotowano
w oparciu o samochody z kierownicą z lewej strony; istnieje więc możliwość, że w samochodach z kierownicą z prawej strony
niektóre elementy sterowania będą rozmieszczone lub wykonane w inny sposób, nie będąc idealnie lustrzanym odbiciem
tego, co widnieje na rysunkach.
W celu wyodrębnienia rozdziału, w którym podano żądane informacje, można skorzystać ze spisu alfabetycznego znajdującego
się na ostatnich stronach Instrukcji obsługi.
Rozdziały można w szybki sposób zidentyfikować dzięki specjalnym elementom graficznym na bokach wszystkich stron
nieparzystych. Kilka stron dalej znajdą Państwo legendę, dzięki której można zapoznać się z kolejnością rozdziałów i
odnośnych symboli widniejących na wspomnianych elementach graficznych. Oznaczenie tekstowe przeglądanego rozdziału
znajdą Państwo na boku każdej strony parzystej.
OSTRZEŻENIA I ŚRODKI OSTROŻNOŚCI
Podczas czytania niniejszej Instrukcji obsługi znajdą Państwo szeregOSTRZEŻEŃ, które podawane są, aby uniknąć
postępowania, które może doprowadzić do uszkodzenia Państwa samochodu.
W Instrukcji pojawiają się równieżŚRODKI OSTROŻNOŚCI, których należy uważnie przestrzegać, aby uniknąć
niewłaściwego użytkowania komponentów samochodu, które mogłoby być przyczyną wypadków.
Dlatego należy ściśle przestrzegać wszystkichOSTRZEŻEŃiŚRODKÓW OSTROŻNOŚCI.
OSTRZEŻENIAiŚRODKI OSTROŻNOŚCIwystępują w tekście obok następujących symboli:
bezpieczeństwo osób;
stan ogólny samochodu;
ochrona środowiska.
Page 38 of 240

Przegroda stała siatkowa rys. 51
Odgradza część przednią samochodu
od przestrzeni ładunkowej.
Wyposażona jest w siatkę metalową,
która umożliwia obserwację stabilności
przewożonego ładunku.
Przegroda podwójna obrotowa rys.
52
Gdyby konieczne okazało się
przewożenie ładunku o dużych
wymiarach można otworzyć przegrodę
w następujący sposób:złożyć siedzenie pasażera składalne
w sposób chowany (patrz opis na
poprzednich stronach);
z wnętrz komory ładunkowej
odłączyć sworzeń A rys. 53, znajdujący
się na tylnej części przegrody, i
umieścić go w gnieździe B znajdującej
się na oparciu złożonego siedzenia.W celu ponownego ustawienia
przegrody należy wykonać operacje w
kolejności odwrotnej w stosunku do
opisanych wcześniej.
KRATKA CHRONIĄCA
KIEROWCĘ
(dla wersji/rynków, gdzie przewidziano)
W niektórych wersjach występuje
kratka stała rys. 54, która zabezpiecza
kierowcę w przypadku niestabilności
przewożonego ładunku, umożliwiając
ponadto dalsze powiększenie
dostępności do komory ładunkowej od
strony pasażera.
51F0T0059
52F0T0196
53F0T0210
54F0T0177
36
POZNAWANIE SAMOCHODU
Page 41 of 240

W celu zamontowania półki tylnej
należy wykonać czynności w kolejności
odwrotnej w stosunku do opisanych
wcześniej.
30)
POWIĘKSZANIE
POWIERZCHNI
BAGAŻNIKANależy wykonać, co następuje:
otworzyć drzwi tylne i wyjąć półkę
tylną (patrz opis podany w poprzednim
rozdziale);
obniżyć całkowicie zagłówki
siedzenia tylnego;
przesunąć w bok pasy
bezpieczeństwa, sprawdzając czy
taśmy pasów są prawidłowo
rozciągnięte i nie są poskręcane;
podnieść dźwignię A rys. 61
podtrzymującą oparcie i złożyć je do
przodu, tak aby uzyskać jednolitą
powierzchnię ładunkową. O
prawidłowym podniesieniu dźwigni
świadczy widoczny „czerwony pasek”.
W celu powiększenia dodatkowo
komory ładunkowej należy pociągnąć
uchwyt A rys. 62 umieszczony za
oparciem siedzenia tylnego i złożyć do
przodu siedzenie oraz oparcie.WYCIĄGANIE SIEDZENIA
TYLNEGO
W przypadku przewożenia większego
ładunku możliwe jest dodatkowe
powiększenie komory ładunkowej przez
wymontowanie siedzenia tylnego.
Wersje Kombi
Po złożeniu siedzenia tylnego, jak
opisano powyżej, należy posłużyć się
dwiema dźwigniami A rys. 63
znajdującymi się z boku pod
siedzeniem (jedna na stronę).
PRZYWRACANIE
SIEDZENIA TYLNEGO DO
POZYCJI WYJŚCIOWEJ
Należy wykonać, co następuje:
sprawdzić, czy taśma pasa
bezpieczeństwa jest prawidłowo
włożona w odpowiednią obejmę;
60F0T0456
61F0T0921
62F0T0065
63F0T0199
39
Page 45 of 240

Ponadto przy uruchamianiu w
temperaturze zewnętrznej niższej od
około –10°C czas przełączania z
benzyny na metan wydłuża się, aby
możliwe było wystarczające nagrzanie
reduktora/regulatora ciśnienia.
OSTRZEŻENIE Jeśli przełączenie
nastąpi w fazie przyspieszania, można
dostrzec krótki spadek mocy.
UWAGA
31)Fiat Fiorino Natural Power wyposażony
jest w instalację metanu pod wysokim
ciśnieniem, zaprojektowaną do działania
pod ciśnieniem 200 barów. Praca przy
wyższych wartościach ciśnienia jest
niebezpieczna. W razie holowania lub
podnoszenia samochodu, aby uniknąć
uszkodzenia elementów układu metanu,
należy przestrzegać instrukcji podanych w
głównej Instrukcji obsługi w rozdziale:
„Holowanie samochodu”. W przypadku
awarii układu metanu należy zwracać
się wyłącznie do ASO marki Fiat. Nie należy
modyfikować układu ani komponentów
instalacji metanu; zostały one
zaprojektowane wyłącznie do modelu Fiat
Fiorino Natural Power. Zastosowanie
innych elementów może spowodować
nieprawidłowe działanie oraz obniżyć
bezpieczeństwo.32)W przypadku lakierowania w komorze
butle muszą być wymontowane z
samochodu, a następnie odpowiednio
zamontowane przez ASO marki Fiat.
Pomimo, że układ metanu wyposażony jest
w wiele zabezpieczeń, zaleca się zamykać
zawór ręcznie na każdej butli za każdym
razem, gdy samochód nie będzie używany
przez dłuższy czas, transportowany na
innym pojeździe lub przemieszczany w
przypadkach awaryjnych z powodu
uszkodzeń lub kolizji.
33)W razie wyczucia zapachu gazu należy
zmienić tryb zasilania metanem na tryb
benzynowy i udać się natychmiast do ASO
marki Fiat w celu wykonania kontroli
mających na celu wyeliminowanie usterek
układu.
UWAGA
5)Niezależnie od rodzaju zasilania, z
którego korzystano podczas ostatniego
użycia samochodu, przy kolejnym
uruchomieniu go, po fazie początkowej
zasilania benzyną nastąpi automatyczne
przełączenie na metan.
6)Po wykonaniu wymaganego
przełączenia słychać metaliczny dźwięk
pochodzący z zaworów ustalających
ciśnienie w układzie (bardziej wyraźny, gdy
kluczyk znajduje się w położeniu MAR).
Jeśli chodzi o powyżej opisane tryby
przełączania, normalne jest, że występuje
opóźnienie pomiędzy stukiem zaworu a
zgaśnięciem wskazania w zestawie
wskaźników.7)Nie należy przełączać pomiędzy dwoma
trybami działania w trakcie fazy
uruchamiania silnika.
43
Page 46 of 240

ZNAJOMOŚĆ ZESTAWU WSKAŹNIKÓW
W tej części instrukcji podano wszelkie
informacje użyteczne w celu zapoznania
się z zestawem wskaźników oraz
właściwą jego obsługą i interpretacją
wskazań.ZESTAW WSKAŹNIKÓW I
WSKAŹNIKI..................................... 46
WYŚWIETLACZ CYFROWY ............ 50
WYŚWIETLACZ
WIELOFUNKCYJNY ........................ 51
KOMPUTER (TRIP COMPUTER) ..... 53
LAMPKI SYGNALIZACYJNE I
KOMUNIKATY ................................. 54
-NISKI POZIOM PŁYNU
HAMULCOWEGO/WŁĄCZONY
HAMULEC RĘCZNY ............................ 55
-AWARIA EBD ..................................... 56
-AWARIA PODUSZKI POWIETRZNEJ.. 56
-NIEZAPIĘTE PASY
BEZPIECZEŃSTWA ............................. 57
-AWARIA SKRZYNI BIEGÓW............... 57
-NADMIERNA TEMPERATURA
PŁYNU CHŁODZĄCEGO SILNIK ......... 58
-NIEWYSTARCZAJĄCY POZIOM
NAŁADOWANIA AKUMULATORA........ 59
-NIEWYSTARCZAJĄCE CIŚNIENIE
OLEJU SILNIKOWEGO/ZUŻYTY OLEJ
SILNIKOWY ......................................... 60
-MINIMALNY POZIOM OLEJU
SILNIKOWEGO ................................... 61
-NIEDOKŁADNIE ZAMKNIĘTE DRZWI . 61
-AWARIA UKŁADU WSPOMAGANIA
KIEROWNICY ...................................... 61
-AWARIA SYSTEMU WTRYSKU
(wersje Multijet) - AWARIA SYSTEMU
KONTROLI SILNIKA EOBD (wersje
benzynowe) ......................................... 63
-AWARIA SYSTEMU ABS .................... 65
-REZERWA PALIWA ............................ 65-WSTĘPNE NAGRZEWANIE ŚWIEC
ŻAROWYCH (wersje Multijet) -
AWARIA WSTĘPNEGO
NAGRZEWANIA ŚWIEC ŻAROWYCH
(wersje Multijet) .................................... 66
-OBECNOŚĆ WODY W FILTRZE
OLEJU NAPĘDOWEGO (wersje
Multijet) ................................................ 66
-Sygnalizowanie niskiego poziomu
dodatku ograniczającego emisje z
silników diesla (UREA).......................... 67
-AWARIA SYSTEMU ZABEZPIECZEŃ
POJAZDU FIAT CODE - AWARIA
ALARMU (dla wersji/rynków, gdzie
przewidziano) - PRÓBA WŁAMANIA .... 68
-SYGNALIZOWANIE AWARII
OGÓLNEJ ........................................... 69
-CZYSZCZENIE DPF (FILTRA
CZĄSTEK STAŁYCH) W TOKU ............ 71
-AWARIA SYSTEMU HILL HOLDER .... 72
-SYSTEM iTPMS ................................. 72
-ZUŻYTE KLOCKI HAMULCOWE ........ 72
-AWARIA CZUJNIKÓW
PARKOWANIA ..................................... 73
-AWARIA SYSTEMU START&STOP..... 73
-SYSTEM ASR WYŁĄCZONY .............. 73
-AKTYWACJA SYSTEMU TRACTION
PLUS................................................... 74
-TYLNE ŚWIATŁA
PRZECIWMGŁOWE ............................ 74
-ŚWIATŁA POZYCYJNE — FOLLOW
ME HOME ........................................... 76
-LEWY KIERUNKOWSKAZ (tryb
przerywany) ......................................... 76
-PRAWY KIERUNKOWSKAZ (tryb
przerywany) ......................................... 76
-ŚWIATŁA PRZECIWMGŁOWE
PRZEDNIE ........................................... 76
44
ZNAJOMOŚĆ ZESTAWU WSKAŹNIKÓW
Page 62 of 240

Co oznacza Co robić
kolor czerwonyNIEWYSTARCZAJĄCE CIŚNIENIE OLEJU
SILNIKOWEGO/ZUŻYTY OLEJ SILNIKOWY
Po przekręceniu kluczyka w położenie MAR lampka
sygnalizacyjna zaświeca się, ale powinna zgasnąć tuż
po uruchomieniu silnika.
Świeci światłem stałym: Niewystarczające
ciśnienie oleju silnikowego
Lampka sygnalizacyjna świeci światłem stałym, a
jednocześnie na wyświetlaczu pojawia się specjalny
komunikat (dla wersji/rynków, gdzie przewidziano), w
momencie, gdy system rozpozna niewystarczające
ciśnienie oleju silnikowego.
37)
Miga: Olej silnikowy zużyty
(tylko w przypadku wersji Multijet)
Lampka sygnalizacyjna miga, a na wyświetlaczu
pojawia się komunikat (dla wersji/rynków, gdzie
przewidziano), kiedy system rozpoznaje zużycie oleju
silnikowego.
Miganie lampki sygnalizacyjnej nie powinno być
uważane za usterkę pojazdu, gdyż ma na celu
powiadomienie użytkownika, iż zwykła eksploatacja
pojazdu doprowadziła do konieczności wymiany oleju.
Jeżeli olej nie zostanie wymieniony po osiągnięciu
drugiego progu zużycia, w zestawie wskaźników
zaświeci się także lampka sygnalizacyjna
i
funkcjonowanie silnika zostanie ograniczone do 3000
obr./min.
Jeżeli olej nadal nie zostanie wymieniony, po
osiągnięciu trzeciego progu zużycia w celu uniknięcia
uszkodzeń obroty silnika zostaną ograniczone do
1500 obr./min.Należy zwrócić się możliwie jak najszybciej do ASO
marki Fiat.
9)
Przypomina się, że olej ulega szybszemu zużyciu w
następujących warunkach:
– przeważająca jazda w mieście, która sprawia, że
proces regeneracyjny DPF odbywa się częściej
– jazda na krótkich odcinkach uniemożliwiających
osiągnięcie przez silnik właściwej temperatury
– powtarzające się przerywanie procesu
regeneracyjnego sygnalizowane przez zaświecanie się
lampki sygnalizacyjnej DPF.
60
ZNAJOMOŚĆ ZESTAWU WSKAŹNIKÓW
Page 63 of 240

Co oznacza Co robić
kolor czerwonyMINIMALNY POZIOM OLEJU SILNIKOWEGO
Po przekręceniu kluczyka w położenie MAR lampka
sygnalizacyjna zaświeca się, ale powinna zgasnąć po
kilku sekundach.
Lampka sygnalizacyjna zaświeca się w zestawie
wskaźników, gdy poziom oleju silnikowego schodzi
poniżej dopuszczalnej wartości minimalnej.
W niektórych wersjach na wyświetlaczu pojawia się
specjalny komunikat.Należy przywrócić prawidłowy poziom oleju
silnikowego (patrz “Sprawdzanie poziomów” w
rozdziale “Obsługa samochodu”).
kolor czerwonyNIEDOKŁADNIE ZAMKNIĘTE DRZWI
Lampka sygnalizacyjna zaświeca się, w niektórych
wersjach, gdy jedne lub więcej drzwi lub pokrywa
bagażnika nie są dokładnie zamknięte.
W niektórych wersjach na wyświetlaczu pojawia się
specjalny komunikat.Sprawdzić, czy wszystkie drzwi lub pokrywa
bagażnika (dla wersji/rynków, gdzie przewidziano), dą
dokładnie zamknięte.
kolor czerwonyAWARIA UKŁADU WSPOMAGANIA KIEROWNICY
Po przekręceniu kluczyka w położenie MAR lampka
sygnalizacyjna w zestawie wskaźników zaświeca się,
ale powinna zgasnąć po kilku sekundach.
Jeżeli lampka będzie się świecić, przy jednoczesnym
pojawieniu się komunikatu na wyświetlaczu i sygnału
akustycznego, system wspomagania nie działa i
konieczne jest - mimo iż zachowana zostaje
możliwość kierowania samochodem - użycie większej
siły podczas kręcenia kierownicą.Należy zwrócić się do ASO marki Fiat.
61
Page 64 of 240

UWAGA
34)Jeżeli lampka sygnalizacyjnazaświeci się podczas jazdy (w niektórych wersjach jednocześnie z komunikatem na wyświetlaczu), należy
zatrzymać natychmiast pojazd i zwrócić do ASO marki Fiat.
35)Jeśli lampka sygnalizacyjna
nie zaświeca się po przekręceniu kluczyka w położenie MAR lub świeci się w trakcie jazdy, możliwe jest, że
wystąpiła anomalia w systemach bezpieczeństwa. W takim przypadku poduszki powietrzne lub napinacze mogą nie uruchomić się w razie
wypadku lub - w ograniczonej ilości przypadków - uruchomić się błędnie. Przed rozpoczęciem jazdy należy zwrócić się do ASO marki Fiat, aby
jak najszybciej skontrolować system.
36)O awarii lampki sygnalizacyjnej
świadczy migająca lampka sygnalizacyjnalub, w zależności od wersji, podświetlona na
wyświetlaczu ikona. W tym przypadku lampka sygnalizacyjnamoże nie sygnalizować ewentualnych nieprawidłowości w systemach
bezpieczeństwa. Przed rozpoczęciem jazdy należy zwrócić się do ASO marki Fiat, aby jak najszybciej skontrolować system.
37)Jeżeli lampka sygnalizacyjna
zaświeca się podczas jazdy (w niektórych wersjach jednocześnie pojawia się komunikat na
wyświetlaczu), należy natychmiast wyłączyć silnik i zwrócić się do ASO marki Fiat.
UWAGA
9)W przypadku zaświecenia się lampki sygnalizacyjnej należy jak najszybciej wymienić zużyty olej silnikowy, nie przekraczając nigdy 500 km od
pierwszego zaświecenia się lampki. Nieprzestrzeganie podanych powyżej zaleceń może spowodować poważne uszkodzenie silnika oraz
utratę gwarancji. Zaświecenie się tej lampki nie jest związane z ilością oleju znajdującego się w silniku, zatem w przypadku migania lampki nie
potrzeba absolutnie uzupełniać silnika olejem.
62
ZNAJOMOŚĆ ZESTAWU WSKAŹNIKÓW
Page 67 of 240

Co oznacza Co robić
żółto-pomarańczowaAWARIA SYSTEMU WTRYSKU UREA (wersje Diesel)
Lampka sygnalizacyjna zaświeca się (jednocześnie, dla
wersji/rynków, gdzie przewidziano, w zestawie
wskaźników pojawia się specjalny komunikat), w
przypadku wprowadzenia do układu płynu
niezgodnego z parametrami nominalnymi lub w
przypadku rozpoznania średniego zużycia UREA na
poziomie przekraczającym 50%.Należy zwrócić się możliwie jak najszybciej do ASO
marki Fiat.
Jeśli usterka nie zostanie rozwiązana, przy
każdorazowym osiągnięciu kolejnej wartości progowej
będzie pojawiać się na wyświetlaczu w zestawie
wskaźników specjalny komunikat, po czym nie będzie
już możliwości ponownego uruchomienia silnika.
Gdy do zablokowania możliwości ponownego
uruchomienia samochodu pozostanie około 200 km,
w zestawie wskaźników pojawi się specjalny
komunikat (dla wersji/rynków, gdzie przewidziano) i
będzie emitowany sygnał dźwiękowy.
żółto-pomarańczowaAWARIA SYSTEMU ABS
Po przekręceniu kluczyka w położenie MAR lampka
sygnalizacyjna zaświeca się, ale powinna zgasnąć po
kilku sekundach.
Lampka ta zaświeca się, gdy system jest niesprawny
lub niedostępny. W takim przypadku układ hamulcowy
pozostaje niezmiennie sprawny, ale system ABS nie
jest w stanie zapewnić odpowiednich osiągów.
W niektórych wersjach na wyświetlaczu pojawia się
specjalny komunikat.Należy zachować ostrożność i zwrócić się możliwie jak
najszybciej do ASO marki Fiat.
żółto-pomarańczowaREZERWA PALIWA
Po przekręceniu kluczyka w położenie MAR lampka
sygnalizacyjna zaświeca się, ale powinna zgasnąć po
kilku sekundach. Lampka sygnalizacyjna zaświeca się,
gdy w zbiorniku pozostaje około 6/7 litrów paliwa.
Trójkąt z prawej strony symboluoznacza stronę
samochodu, z której znajduje się wlew paliwa.Jeżeli lampka miga oznacza to, że wystąpiła anomalia
w układzie. W takiej sytuacji należy zwrócić się do
ASO marki Fiat w celu zweryfikowania układu.
65